Các tiêu chuẩn phân ngành hiện nay trên thế giới được chia thành hai nhóm: hệ thống phân ngành của chính phủ và hệ thống thương mại.
Hệ thống phân ngành kinh tế là công cụ quan trọng để tổ chức, phân tích, và so sánh dữ liệu kinh tế hoặc tài chính tại mỗi quốc gia hay trên thị trường toàn cầu. Lựa chọn hệ thống phân loại phù hợp là bước đầu tiên để phân tích ngành.
1. Hệ thống phân ngành Chính phủ
Hệ thống phân ngành của chính phủ tập trung vào chuẩn hóa dữ liệu kinh tế để so sánh giữa các quốc gia và qua các mốc thời gian. ISIC (International Standard Industrial Classification), đã được Liên Hợp Quốc phát triển từ năm 1948 để giải quyết nhu cầu so sánh quốc tế giữa các chỉ số thống kê kinh tế.
ISIC đã được cập nhật lên Revision 5 (thông qua vào tháng 3/2023). ISIC Rev. 5 gồm 21 ngành chính (sections, ký hiệu A-U), 450 tiểu ngành (classes), tăng thêm 30 so với phiên bản trước nhằm phản ánh các ngành mới như công nghệ số, kinh tế tuần hoàn, và dịch vụ dựa trên nền tảng…
ISIC được sử dụng rộng rãi bởi IMF, Ngân hàng Thế giới, và hầu hết các quốc gia để thống kê GDP, lao động, và sản xuất.
Các hệ thống khu vực như NAICS (North American Industry Classification System) của Bắc Mỹ (20 ngành chính, 6 cấp độ, cập nhật 2022 với 1,065 tiểu ngành) và NACE (Nomenclature of Economic Activities) của EU (Rev. 2, 2008, 21 ngành, 615 tiểu ngành) đều dựa trên ISIC, nhưng được tùy chỉnh cho đặc thù khu vực. Ví dụ: NAICS chi tiết hơn với 1,066 tiểu ngành, trong khi NACE tương thích chặt chẽ với ISIC để so sánh trong EU.
2. Hệ thống phân ngành thương mại
Ở phía còn lại, các hệ thống thương mại tập trung vào góc nhìn tài chính và đầu tư. Tiêu biểu có thể kể đến GICS (Global Industry Classification Standard), do MSCI và S&P phát triển năm 1999 (cập nhật mới nhất 2023), gồm 11 ngành chính, 25 nhóm ngành, 74 ngành phụ, và 163 tiểu ngành. GICS được thiết kế để phân loại doanh nghiệp niêm yết theo doanh thu chính và nhận diện thị trường, phục vụ nhà đầu tư và quỹ tài chính toàn cầu.
Tương tự, ICB (Industry Classification Benchmark) của FTSE Russell (11 ngành, 4 cấp độ) cũng phục vụ mục đích đầu tư, nhưng ít phổ biến hơn GICS tại các thị trường lớn như Mỹ hay châu Á.
GICS/ICB khác biệt với ISIC/NAICS ở chỗ chúng ưu tiên tính tương đồng kinh doanh (peer group comparability) hơn là quy trình sản xuất.
